برنامه ریزی ظرفیت در بخش اتاق های عمل به کمک تحلیل پوششی داده ها

در سال های اخیر توجه به بهداشت و درمان اهمیت زیادی پیدا کرده است و سیاست های اقتصادی در زمینه ی سلامت استفاده ی موثرتر از منابع را می طلبد. در این بین برنامه ریزی و تخصیص خدمات سلامت در بیمارستان ها به طرز فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته است. یکی از بخش هایی که بیشترین هزینه و درآمد را برای بیمارستان ها دارد اتاق های عمل هستند و در نتیجه نقش اساسی در تعیین کارایی بیمارستان ایفا می کنند. تا کنون مطالعات متنوعی در جهت برنامه ریزی منابع در اتاق های عمل بیمارستان ها صورت گرفته است. یکی از منابعی که در این بین مورد توجه بوده است ظرفیت زمانی اتاق های عمل می باشد. این ظرفیت به دلیل محدودیت اتاق های عمل موجود و هزینه ی قابل توجه افزایش اتاق عمل مورد توجه مدیران و متخصصان بیمارستان است. در این مطالعه، مدلی مبتنی بر کارایی به کمک تحلیل پوششی داده های متمرکز برای تخصیص ظرفیت بخش اتاق های عمل بیمارستان ارائه شد. استفاده از مدل تحلیل کارایی متمرکز در این پژوهش این امکان را فراهم کرد که ظرفیت موجود اتاق های عمل به گونه ای به گروه های جراحی مختلف اختصاص یابد که کارایی کل بخش اتاق های عمل بیمارستان حداکثر شود. همچنین در این مطالعه شاخص های ورودی و خروجی برای گروه های مختلف شناسایی شده و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی شاخص های هماهنگ تلفیق شدند. این شاخص ها عبارتند از تعداد بلوک ها، تعداد جراح در ماه و مصرف منابع برای شاخص های ورودی و نتیجه ی جراحی، درآمد، شاخص آموزشی و کارآمدی برای شاخص های خروجی. علاوه بر این مدلی مبتنی بر تحلیل کارایی متمرکز برای تخصیص ظرفیت اضافه بدون تغییر ظرفیت موجود دیگر واحدها پیشنهاد داده شد. به منظور نشان دادن قابلیت عملیاتی مدل، مدل مورد نظر برای بخش اتاق های عمل بیمارستان الزهرا که دارای 11 گروه جراحی و 20 اتاق عمل است حل شد. در بررسی نتایج، مدل با بازده ثابت به مقیاس غیرشعاعی برای تخصیص ظرفیت انتخاب گشت.